Wzmacnianie więzi ze Wschodem

Zdjęcie pamiątkowe na tle obrazu "Unia Lubelska"
z Kongresu w 2015 roku

Panele dotyczące bezpieczeństwa w regionie, dyskusja o rewitalizacji ukraińskich miast, wspomnienia z międzywojnia, ale też koncepcja Uniwersytetu Wschodniego oraz wymiana doświadczeń w zakresie działań NGOs-ów. To jedynie wybrane z zagadnień, nad którymi już po raz piąty pochylili się w Lublinie paneliści i uczestnicy Kongresu Inicjatyw Europy Wschodniej.

KIEW odbywał się od 29 września do 1 października w salach Lubelskiego Centrum Konferencyjnego. Podobnie jak przed rokiem „wymianę myśli” podzielono na kilka grup tematycznych. W większości dominowały prelekcje i komentarze reprezentantów Ukrainy, począwszy od inaugurującego Kongres wykładu byłego prezydenta tego państwa Wiktora Juszczenki. Przekonywał, że mamy do czynienia z problemem szerszym niż ukraiński. – Rosyjski autorytaryzm to problem dla całej Europy. Przykładem są Gruzja, Krym, Karabach – mówił Juszczenko.

W panelu „decentralizacja władzy” wzięto na warsztat aktualne doświadczenia naszego wschodniego sąsiada w zakresie partycypacji społecznej, natomiast w bloku „bezpieczeństwo w Europie Wschodniej” politolodzy z Ukrainy, Polski, Gruzji szukali kompromisu w ocenie pojęcia „wojna hybrydowa”. Konkluzja była jednolita - zdaniem doktora Jewhena Mandy z Biura Przeciwdziałania Wojnie Hybrydowej w Kijowie i Gruzina Gieorgija Tarchan-Mourawiego z Instytutu Polityki Publicznej w Tbilisi Rosja stosuje typowe radzieckie metody, celowo nie zamrażając konfliktów. – Chodzi jej o lojalne kierownictwo państwa ukraińskiego nie podbój – przekonywał Manda.

Powracające antagonizmy

O aktualnych relacjach polsko-ukraińskich opowiadali historycy: prezes Związku Ukraińców w Polsce Piotr Tyma oraz doktor Mariusz Sawa z lubelskiego IPN. – Mówimy dziś o dwóch segmentach, które rzutują na relacje z Polakami. Negatywne, to odwołanie do represji w latach 1944-89, które uwypuklił mocniej system peerelowski. Drugi to dbanie o pamięć żołnierzy „epizodu”, czyli petlurowców. W kontekście najnowszego filmu Wojciecha Smarzowskiego „Wołyń” i powrotu do wykorzystywania historii jako elementu walki, powstają takie antagonizmy między naszymi narodami, które później widzimy np. w Przemyślu czy niszczeniu grobów. Stąd ogromna rola organizacji pozarządowych w budowaniu obu krajów – referował Tyma.

„Szukajcie swoich sposobów”

Skoro mowa o nich mowa, to nieodłącznie wiążą się one z zaufaniem społecznym. A te, zgodnie z przytoczonym wskazaniem przez dyrektora KIEW i szefa Rady Programowej Centrum Kompetencji Wschodnich Pawła Prokopa w Polsce nie zachwyca (14 procent do ludzi spoza rodziny). Niemniej paneliści i przyjezdni goście podkreślali, że Lublin to miasto służące przykładem, jeśli chodzi o powiązanie dużego ośrodka akademickiego, biznesu i otwartego samorządu. – Biznes zawsze pójdzie tam, gdzie są lepsze warunki do współpracy. Podobnie jeśli chodzi o wpływ na lokalną społeczność. Władza nie może zapomnieć, że jest dla obywateli – podkreślała Alina Czyżewska z gorzowskiego stowarzyszenia „Ludzie dla miasta”. Bez pardonu przekonywała, że budżety obywatelskie nie są doskonałe i sąsiedzi ze Wschodu spokojnie mogą poradzić sobie w innej „konwecji”.- Ustrzeżcie się przed firmowaniem tych samych ludzi – mówiła.

Nie zabrakło również tematów o przestrzeniach miast. O koncepcjach zmian opowiadali zastępcy merów Krzywego Rogu i Iwano-Frankowska.

W ramach KIEW podsumowano też międzynarodowy projekt „Europejski Uniwersytet Wschodni”. Przez dwa lata, do października 2016 roku uczelni z Polski, Litwy i Słowacji (lubelskie: UMCS, KUL i Politechnika) pracowały nad urozmaiceniem oferty programowej pod studentów z państw Europy Wschodniej. – Siłą staje się umiędzynarodowienie uczelni – mówiła Martyna Jędrych, z Wydział Projektów Nieinwestycyjnych lubelskiego ratusza. Projekt był finansowany z programu Erasmus+. 

Konresowi towarzyszyły pomniejsze inicjatywy tj. zwiedzanie lubelskiej starówki, pokaz filmów Wojciecha Walkiewicza „Trudna pamięć” i „Maski”, warsztaty sztuki artystycznej czy wystawy fotograficzne. Gości podejmowano w Ośrodku „Brama Grodzka-Teatr NN”, Centrum Spotkania Kultur, Teatrze Muzycznym.

Posted in: artykuł,Historia,Juszczenko,KIEW,LCK,Lublin,Ukraina,V Kongres Inicjatyw Europy Wschodniej,wojna hybrydowa